Peştemal Türkçeye Farsçadan giren ve genellikle hamamda belden aşağısını örtmek için kullanılan veya çalışırken elbiselerin kirlenmemesi için belden itibaren vücudu örtmek için sarılan dokuma bezdir.
Peştemal her ne kadar hamam ve spa kültürüyle özdeşleşse de, Anadolu’da yüzyıllardır hayatın her alanında kullanılan bir üründür. Özel dokuma türünden dolayı bu kumaşlar dünyaca ünlüdür.
Ucunda püsküllerin olduğu kumaşlar, Osmanlı’da ilk olarak önlük olarak kullanılmıştır. Örten kumaş anlamına gelir. Sarayda hizmetlilerin kullandıkları örtüler diğerlerinden ayrılır. Ülkemize ziyarette bulunan turistlerin hediyelik olarak tercih ettiği peştemallar, hafiflikleri, ince yapıları ve kullanışlı olmaları ile tanınır. Örtülerde çizgi deseni sık kullanılan desendir; yanında farklı renk ve motif detaylı çeşitleri de rahatlıkla bulabilirsiniz.
Peştemallar Nasıl Kullanılır?
Peştemal örtüler hassas dokumalardır, kumaşları özellikle gevşek dokunduysa ip çekmesi kolaydır. Kumaş içeriklerine seçim esnasında dikkat edilmelidir. Peştemallerde pamuktan üretilenlerinin yanında sentetik içerikli ve naylon karışımlı olanları vardır.
Peştemallerde pamuklu ve ipekli kumaş olan türlerinin iyi emicilik ve hava geçirgenliği özelliği vardır.
Peştemaller;
- Başörtüsü olarak kullanılabilir. Serin havalarda şal gibi omuzlara alınabilir.
- Peştemaller kolay temizlenebilmesi nedeniyle de iş esnasında elbiselerin kirlenmesini önleyen önlükler olarak da kullanılmaktadır.
- İnsanlar, bazen örtülerin uçlarını bağlayarak bir çuval olarak da kullanmakta, hasat edilen ürünleri önlüklerinin içinde kolaylıkla toplamaktadır.
- Hamam, sauna, havuz ve plajlarda peştemal, havlu kullanılabilir.
- Masa ve koltuk örtüleri yapılabilir.
- Peştemal kumaşlarından elbiseler, bornozlar dikilmektedir.
Peşkirlerle beraber set halinde de satılan peştemalleri uzun süre kullanabilmek için dokumanın sıklığına bakarak kaliteli ürünler seçmelisiniz.
Peştemallar ister elde, ister otomatik çamaşır makinesinde yıkanabilir. Kumaş içeriğine bağlı olarak değişse de, genellikle 30 derece sıcaklıkta sıradan deterjan ile yıkamak yeterlidir.
Peştemal Modelleri
Peştemal kadınların günümüzde de aktif olarak kullandığı geleneksel bir giyim eşyası olup, ipekli olanlarına Fota, Futa denilmektedir. Genellikle pamuklu kumaştan üretilen kumaşların günümüzde üretimi nadirdir.
Peştemal modellerinden bilinenler beyaz, kırmızı ve siyah renklerde olanlardır. Geleneksel desenler yörelere göre değişiklik gösterir. Günümüzde bambu ve pamuk karışımı ekstra emici tasarımlar mevcut olup, alıcılara sunulan peştemaller geleneksel olarak baş ve dolama örtüsü olarak ikiye ayrılır.
Örtülerin rengine, desenine seçim esnasında önem vermelisiniz. Geleneksel olarak makas desenliler başa bağlanır, ekoseliler ise beden için tasarlanmıştır. Peştemalleri dekoratif bir unsur olarak değerlendirecekseniz yaratıcılığınızı kullanabilirsiniz.
Peştemal fiyatları, peştemallerin kalınlıklarına, el veya makine işi olmasına, boyutlarına, desenlerine, kumaş içeriğine göre değişir. Ürünleri banyonuzda kullanacaksanız peştemallarınızı banyo aksesuarları, havlu, paspas takımları ve sabunluklara uyumlu seçebilirsiniz. Peştemalleri koltuk örtüsü veya masa örtüsü olarak tercih edecekseniz, odanın dekorasyonuna, dekoratif aksesuar, biblo, mum ve aydınlatma ürünü olarak da dekoratif amaçlı tercih edebilirsiniz.